11 Noc w Instytucie Lotnictwa – Warszawa
W dniu 07.10.2022 r. po 3 latach przerwy odbyła się 11 noc w Instytucie Lotnictwa przy al. Krakowskiej w Warszawie. To największa w Polsce nocna impreza edukacyjna, której celem jest popularyzacja sektora lotniczego i kosmicznego w Polsce oraz promocja zawodów inżynierskich.
Każdego roku rośnie liczba odwiedzających oraz zainteresowanie mediów. W poprzedniej, dziesiątej edycji, Instytut odwiedziło ponad 51 000 osób w zaledwie 6 godzin, ale to jeszcze nic. W tym roku padł rekord – gości było niemal 58 000!
Podczas tegorocznej edycji nie zabrakło namiotu Mazowieckiej Amatorskiej Sieć Radiowej SP5MASR, który wpisał się na stałe jako jedna z atrakcji tej pięknej imprezy. Tematy radiowe to chleb powszedni dla kolegów krótkofalowców. Prezentowane na stanowisku MASR zagadnienia pozwalały przybliżyć uczestnikom imprezy znaczenie i rolę fal radiowych w przestrzeni powietrznej, w której stale przemieszczają się samoloty oraz wiele innych różnych statków powietrznych zapewniających komunikację oraz transportem. Środowisko krótkofalowców reprezentowali: Jakub SP5JK, Piotr SP5MG, Leszek SP5MNL, Michał SP5OSP, Tomasz SP5RT, Wit SP5WIT, Jacek SQ5AAG, Adrian SQ5AM, Paweł SQ5E, Radosław SQ5GLU, Bolesław SQ5PE.
Największym zainteresowaniem cieszyły się prezentacje związane z odbiorem sygnału transponderów lotniczych, które prócz swoich indywidualnych identyfikatorów mogą wysyłać m.in. informacje o wysokości lotu, prędkości samolotu, położeniu geograficznym czy zaprogramowanej trasie przelotu. Można było też dowiedzieć się jak transpondery działają oraz czy wszystkie statki powietrzne muszą pracować z włączonym transponderem. Dodatkowo podczas prezentacji przybliżane były informacje o procedurach lotniczych, sposobie komunikacji między wieżą a lądującymi, a także udzielane były odpowiedzi na najdziwniejsze pytania związane z tematem łączności. Pod namiotem MASR wielokrotnie padały pytania związane z lotnictwem i łącznością w czasie konfliktu zbrojnego na Ukrainie. Doświadczenie osób prezentujących pozwalało odpowiedzieć na wiele z nich.
Spektrum radiowe prezentowane w tego rocznej edycji było bardzo szerokie. Od fal krótkich przez ultrakrótkie do pasm milimetrowych w GHz. Było kilka stanowisk specjalnie przygotowanych dla poszczególnych pasm. Wielkim zainteresowaniem cieszyła się tematyka łączności przez odbicie od Księżyca czy też łączność przez satelitę geostacjonarnego Es’hail-2/QO100, który odbiera w paśmie 2,4 GHz, a nadaje w paśmie 10 GHz. Jego przemiennik z racji wysokości, na której satelita się znajduje pozwala na łączność z wieloma odległymi stacjami na kilku kontynentach, np. w Afryce, Ameryce Południowej czy na Antarktydzie.
W paśmie UKF prezentowane były przenośne i samochodowe radiotelefony pracujące w modulacji analogowej FM, ale również w modulacji cyfrowej DMR, C4FM oraz NXDN. Dodatkowo pokazywany był system APRS, który dla wielu widzów był bliźniaczo podobny do sieci transponderów w przestrzeni powietrznej lecz znacznie się różnił od tego znanego z lotniczych map. APRS wykorzystywany jest głównie w łączności lądowej między krótkofalowcami. Pozycjonowanie radiowe nie jest tak ważne w świecie amatorskim jak w lotnictwie, ale bywa bardzo ciekawe i pozwala na łatwiejsze nawiązanie łączności między stacjami mobilnymi oraz bazowymi. System APRS pozwala również przesyłać ostrzeżenia, informacje pogodowe i wiadomości między użytkownikami w całej sieci.
Podczas tegorocznej edycji nowością był testowy zestaw terenowy Ryszarda SQ9MDD, który składał się ze sterownika VP-Digi APRS, radiotelefonu przenośnego VHF, anteny Diamond X30 oraz statywu fotograficznego. Całość zestawu była zasilana z 12V. Ten przenośny zestaw pozwalał doświetlić obszar imprezy w sieci APRS dzięki czemu stacje pracujące QRP z terenu imprezy mogły być widoczne w sieci. Krótkofalowcy odwiedzający stanowisko MASR APRS pytali jak należy poprawnie konfigurować radiotelefony z APRS, jak zbudować własną automatyczną stację przekaźnikową?
Pasmo KF wielokrotnie zaskakiwało zwiedzających swoimi możliwościami. Zakres pasma 80m i 40m pozwala na nawiązanie łączności na terenie Polski i krajów sąsiednich. Zwiedzającym przybliżano też system Winlink, który w zakresie fal krótkich umożliwia pobranie poczty oraz wysłanie wiadomości e-mail bez dostępu do Internetu, dysponując wyłącznie radio KF oraz połączony z nim komputer. W paśmie fal krótkich oprócz mowy (modulacja SSB) używa się modulacji cyfrowych typu: JS8Call, FT8, PSK itp.
Jednym z kilku prezentowanych stanowisk był pojazd kolegi Bolesława SQ5PE, który demonstrował jakie są możliwości instalacyjne dla anten na samochodzie osobowym z relingami na dachu. Gotowy GoBox – walizka wyposażona we wszystko co niezbędne do prowadzenia łączności radiowych – oraz zestawy przenośnego zasilania akumulatorowego pozwalają na samowystarczalną pracę w terenie przez kilka godzin. Dodatkowo zestaw był przygotowany na zasilanie z paneli fotowoltaicznych umożliwiających wydłużenie czas pracy na własnym zasilaniu niezależnie od miejsca stacjonowania pojazdu. Inną ciekawostką była walizka z wbudowanym mobilnym przemiennikiem pracującym w paśmie 70cm, pozwalającym zwiększyć zasięg radiowy w terenie szczególnie dla stacji ręcznych i mobilnych. Rozwiązania te docelowo przygotowane do pracy w działaniach kryzysowych są też testowane podczas ćwiczeń SP5MASR.
Zainteresowanie namiotem krótkofalowców było znaczne, podobnie jak w latach ubiegłych. Wielu studentów, osób związanych i zainteresowanych inżynierią – nie tylko lotniczą chętnie zaglądało i zadawało głównie techniczne pytania. Mimo dość niskiej temperatury frekwencja dopisała. Niezmiernie miło ze strony organizatorów imprezy, że umożliwili, aby krótkofalowcy w przystępny sposób mogli dzielić się własną wiedzą i doświadczeniem ze zwiedzającymi, w dużej mierze młodymi ludźmi. Do spotkania podczas kolejnej edycji!