Jak ujarzmić SSTV do balonu krótkofalarskiego

Podczas Zjazdu w Burzeninie koledzy pytali o szczegóły budowy nadajnika SSTV, który leciał w balonach. Sporo było też pytań dotyczących przygotowania plików dźwiękowych. W tym artykule przedstawimy jeden ze sposobów. Bez wątpienia można inaczej, ale konstrukcja zrobiona według tego przepisu zadziałała w Burzenie i kilka razy wcześniej.

O tym czym jest SSTV można przeczytać tutaj: https://pl.wikipedia.org/wiki/SSTV. W przygotowaniu plików wykorzystamy wyłącznie bezpłatne oprogramowanie.

Musisz mieć:

nadajnik SA828 https://www.nicerf.com/product_151_131.html zakupiony na Alliexpress (dwie sztuki ok 140 zł),

moduł odtwarzacza mp3 – zakupione na Allegro koszt około 7 zł,

koszyk na dwie baterie AA (może być „wydłubany” z sondy RS41),

dwie baterie Ultimate Lithium litowa AA R6 Energizer (cena ok 22 zł za 4 sztuki),

przetwornicę napięcia step-up (cena ok 4 zł),

garść przewodów (np. ze skrętki).

Łączny koszt to około 100 zł za zestaw. Czas wykonania ok 20 minut.

Kiedy masz już wszystko łączysz w całość. Najpierw lutujesz koszyk na baterie i przetwornicę. Wkładasz dwie baterie do koszyka i ustawiasz potencjometrem napięcie wyjściowe na 3.3 V.

Przygotowujesz moduł SA828. Za pomocą adaptera USB-TTL oraz pobranego ze strony oprogramowania i ustawiamy częstotliwość nadajnika np. na 144.500 MHz (musisz to zrobić zanim przylutujesz do modułu nadajnika cokolwiek).

Program do pobrania spod adresu: https://www.nicerf.com/product_151_131.html

Później należy zlutować złącze H/L (1 W/0.5 W) z masą. W ten sposób ograniczasz moc nadajnika do pół Wata. Następnie podejmij decyzję czy ustawiasz nadajnik na stałą pracę (PTT wciśnięty na stałe – tak robimy najczęściej) czy też chcesz użyć VOX-a. Lutujesz odpowiednie łącze z masą (PTT lub VOX).

W końcu łączysz wyjście (złącze śrubowe) SP+ odtwarzacza mp3 z wejściemz Mic+ nadajnika.

Zestaw gotowy do pracy! Teraz przygotowanie plików.

Potrzebujesz programu GIMP (grafika) oraz zestawu programów autorstwa Alexa VE3NEA SSTV Tools (dzwięk). Jednym z nich jest SSTV Generator. To on posłuży do wygenerowania pliku dźwiękowego z obrazka. Pliki graficzne tworzone za pomocą programu GIMP mają mieć rozmiar 320×256 px i format 24-bit BMP.

RECEPTA:

Uruchamiasz program GIMP
Tworzysz nowy plik o rozmiarach 320×256 px
Klikasz okna → dodatkowe okna dialogowe → warstwy (po prawej zobaczysz narzędzie do warstw)
Ustawiasz w odpowiednim miejscu kursor, z lewej strony klikasz ikonkę A, czyli umieszczanie tekstu na grafice
Pojawia się okienko z nazwą czcionki, rozmiarem tekstu i wyborem koloru tekstu jak jest wybór – wybieraj
Wpisujesz swój znak – zauważ, że po prawej pojawia się nowa warstwa
Gdzieś np. w prawym górnym rogu klikasz i wpisujesz numer obrazka (żeby odbiorcy mogli wiedzieć ile jest obrazków do odbioru) – zauważ, że po prawej pojawia się nowa warstwa
Warto warstwom nadać nazwę – klikasz po prawej na warstwę i nadajesz jej nazwę – nie jest to konieczne, ale wprowadza porządek
Otwierasz zdjęcie, które ma być w tle – otworzy się w nowy oknie
Zmieniasz rozmiar (o ile jest większy): 320×256 px lub nieco większy
Kopiujesz obrazek (CTRL+C)
Wracasz do przygotowanego wcześniej szablonu
Wklejasz do szablonu (CTRL+V)
Po prawej masz ikonkę nowej warstwy z adnotacją: „wklejona warstwa”
Wybierasz „do nowej warstwy”
Klikasz na warstwie i przenosisz ją nad warstwę „tło” – układ warstw pozwala na ich widoczność (coś zasłania lub nie coś innego)
Klikasz plik → wyeksportuj jako → nadajesz nazwę z .bmp na końcu
GIMP zapyta o zaawansowane zapisywanie – chcesz zaawansowanie
Wybierasz 24 bity i klikasz „wyeksportuj”

Brawo masz gotowy obrazek! Teraz musisz z niego zrobić plik wav.

1. Uruchamiasz SSTV Signal Generator http://www.dxatlas.com/SstvTools/

2. Wybierasz format (np. Scottie1)

3. Wpisujesz swój znak ( w pole oznaczone FSK ID)

4. Wciskasz „Generate”

5. Od razu we wskazanym miejscu masz plik wav (program tworzy plik dźwiękowy błyskawicznie)

Masz gotowy plik muzyczny wav. Teraz należy przerobić go na mp3. Najłatwiej za pomocą programu Audacity, ale sposobów może być więcej. W programie tym możesz też połączyć wszystkie pliki w jeden pamiętając żeby utworzyć kilkusekundową przerwę pomiędzy dźwiękami.

Pliki mp3 wgrywasz do karty SD, podpinasz antenę do nadajnika i wkładasz baterie. Projekt jest powtarzalny i wszystko powinno działać od pierwszego włączenia.

Antena, którą najczęściej wykorzystywaliśmy to Slim Jim z kabla antenowego 300 Ohm według tej receptury i tego kalkulatora: https://m0ukd.com/calculators/slim-jim-and-j-pole-calculator/. Może być też zwykły dipol (dwa kawałki przewodu ok 49 cm każdy – np ze skrętki. Górny do „gorącej żyły”; dolny kabel do oplotu; kąt prosty względem nadajnika) albo inna skuteczna antena.

To wszystko bez wątpienia zadziała, ale zawsze można lepiej. Pomiędzy odtwarzaczem mp3, a nadajnikiem warto wstawić kilka elementów elektronicznych zgodnie ze schematem:

Szczegóły i szczególiki:

obrazek możesz przygotować w innym programie graficznym np w poczciwym Paint czy Inkscape,
obrazek na plik dźwiękowy możesz zamienić online! Zobacz pod adres: https://www.vr2woa.com/sstv/,
zamiast Sa828 można użyć układów Dorji dra818v,